کارکرد عفاف در رشد وتعالی اخلاقی انسان از منظر قرآن وحدیث

پایان نامه
چکیده

عفاف حالتی درونی است که انسان را از حرام و گناه باز می دارد و او را به مراتب والای انسانیت رهنمون می-گرداند علاوه بر نقش ممتاز عفاف در سلوک فردی انسان به سوی مقصد آفرینش، آنچه می تواند یک جامعه را از خطر سقوط اخلاقی و سلط? فرهنگی بیگانگان مصون نگه دارد، ترویج و اشاع? فرهنگ عفاف و تبیین ابعاد گوناگون آن می باشد. به همین جهت، پرداختن به بحث عفاف وکارکرد آن در رشد و تعالی اخلاقی انسان، از اهمیت و ضرورت ویژه ای برخوردار است. با عنایت به اینکه در آیات قرآن کریم و روایات معصومین(علیهم السلام) به مقول? عفاف و ابعاد گوناگون آن اشاره شده، این پژوهش در صدد است به روش تحلیلی ـ توصیفی، کارکرد عفاف را در رشد و تعالی اخلاقی انسان از منظر قرآن و حدیث مورد بحث و بررسی قرار دهد. «عفاف» در آموزه های اسلامی از جایگاه بسیار والایی برخوردار است و همواره از آن به عنوان قوی ترین نیروی تعدیل غرایز و شهوات انسانی یاد می شود. سجایای بلند اخلاقی و روحانی انسانی ایجاب می کند تا ضرورت و اهمیت رعایت عفاف برای رشد وتکامل اخلاقی، در فضایی آکنده از نور و پاکی و حیا جلوه کند و اعتلاء بخش آدمی باشد. آنچه که أغلب از مفهوم«عفاف» به ذهن متبادر می شود، استعمال این واژ? در معنای خاص مانند، عفت جنسی و یا حوز? خاصی از شهوت می باشد که این طریق استعمال از قبیل استعمال کل در جزء آن است. در حالیکه درکاربردهای قرآنی، عفاف دامن? وسیع و گسترده ای از رفتار وکردار انسان را در برمی-گیرد. و رعایت آن اختصاص به جنس خاصی ندارد. از ابعاد مختلف عفاف می توان، عفاف در کردار، گفتار و اندیشه را بازشمرد. چشم پوشی از نگاه حرام، پوشش مناسب، اعتدال در زینت و آرایش، میانه روی در خوراک و عفت در فقر و غنا از ابعاد مختلف عفاف در کردار بوده و پرهیز از کلام لغو و اندیش? حرام، عفت در گفتار و اندیشه را تشکیل می دهد. و هم? این ها نیاز بشر در مسیر کمال است که در این پژوهش بدان پرداخته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عفاف از بزرگترین فضایل انسانی است و قرار گرفتن در سیر الی الله و مسیر تقوا بدون آراسته بودن به صفت بازدارند? عفاف ممکن نخواهد بود. بنابراین رعایت این اصول موجبات رشد و تعالی اخلاقی انسان را فراهم نموده و انسان را به قل? رفیع فضایل الهی و انسانی رهنمون خواهد ساخت.

منابع مشابه

آثار دنیا گرایی انسان از منظر قرآن وحدیث

مقوله دنیا و دنیا گرایی ومفاهیمی همچون حب دنیا ودلبستگی یا بیزاری از مظاهر حیات دنیوی همواره دغدغه انسان وجامعه اسلامی ونیز مورد توجه آیات و روایات و سیره وسنت معصومین بوده است. بنابراین کشف مرز بندی ها ودیدگاه های دقیق قرآن درباره محدوده گرایش وتوجه به دنیا اهمیت مییابد و از طرفی شناخت ابعاد وآثار مثبت دنیا گرایی اعتدالی و آثار منفی دنیاگرایی میتواند رهنمودهای ارزشمندی در جهت اصلاح امور جامعه ...

15 صفحه اول

نظام اخلاقی عفاف از منظر قرآن کریم بر مبنای سوره ی نور

تحلیل گزاره‌های اخلاقی در قرآن کریم با استفاده از روش تحلیل محتوا و ارائه­ی یک مدل نظام اخلاقی با هدف تعیین و تبیین عوامل مؤثر در تحقق آنها برای هدایت فرد و جامعه حائز اهمیت است. استخراج مضامین مربوط به عفاف در سوره­ی نور و تحلیل آنها در این پژوهش نشان می‌دهد که این مضامین حوزه‌های فرد، خانواده و اجتماع را در برگرفته‌ و به­منظور ساخت یک مدل و ساختار در حوزه­ی عفاف، چهار مؤلفه­ی این نظام، یعنی ا...

متن کامل

جستاری در شناخت انسان از منظر قرآن

خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می‌توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان‌ها به صورت تشکیکی اطلاق می‌شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می‌شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از آیات قرآن و با رجوع ب...

متن کامل

جستاری در شناخت انسان از منظر قرآن

خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می‌توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان‌ها به صورت تشکیکی اطلاق می‌شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می‌شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از آیات قرآن و با رجوع ب...

متن کامل

کارکرد خدای قرآن در کفایت کاستی‌های انسان

«الکافی» (کفایت‌کننده) نامی از نام‌های نیکوی خداوند در قرآن است. کفایتگری و حفاظت آسمانی انسان به دست خدای قرآن، جلوه‌ها و زوایایی متعدد دارد. آیات قرآن، خداوند را حمایتگر انسان در مقابل تهدیدهای طبیعت و اجتماع و کفایتگر وی در زندگی پس از مرگ معرفی می‌کند. تحقیق حاضر بر آن است تا  بر کارکرد خداباوری در جبران کاستی‌ها و نقص‌های انسان تأکید ورزد و ابعاد کفایتگری خدای قرآن برای ایمان‌داران را بازک...

متن کامل

رابطه انسان و شیطان از منظر قرآن

انسان به ‌عنوان حیوانی ناطق پس از رانده شدن از بهشت و هبوط به زمین، همیشه تحت وسوسه‌های شیطان بوده است، موجودی که انسان گاه خود در برابر او بی‌اراده پنداشته و همین امر او را تحت وسوسه‌های شیطان قرار داده و به منجلاب نابودی کشانده است؛ از برای همین، پژوهش پیش روی با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای و با تأکید بر قرآن و روایات، این پرسش بنیادی را که «شیطان و انسان چه نگاهی نسب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

سایر - دانشکده علوم حدیث - دانشکده علوم قرآنی قم

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023